Η νεογνική βαρηκοΐα δεν είναι ένα τόσο σπάνιο φαινόμενο όσο οι περισσότεροι νέοι γονείς ίσως νομίζουν. Στην Ελλάδα κατά μέσο όρο κάθε 1000 γεννήσεις θα εμφανιστούν 2 νεογνά με βαρηκοΐα τέτοια που είναι δυνατόν να επηρεάσει την εξέλιξη της ζωής τους.
‘Έτσι, αν θεωρήσουμε δεδομένο ότι κάθε χρόνο στη χώρα μας γεννιούνται περί τα 90000 με 100000 νεογνά, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε γύρω στα 200 περιστατικά νεογνικής βαρηκοΐας το χρόνο.
Ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι κοντά στο 90% των γεννήσεων κωφών προέρχεται από γονείς με φυσιολογική ακοή.
Η νεογνική βαρηκοΐα μπορεί να είναι είτε συγγενής (δηλαδή από παθήσεις που εμφανίζονται ήδη κατά τη γέννηση όπως πχ στα πλαίσια ενός συνδρόμου (σύνδρομο Pendred, σύνδρομο Alport, σύνδρομο Waardenburg και άλλα)), είτε να οφείλεται σε αιτίες που επιδρούν νωρίς αμέσως μετά τη γέννηση (επίκτητη βαρηκοΐα) όπως πχ χορήγηση φαρμάκων που έχουν ωτοτοξική δράση, ασφυξία κατά τη γέννηση, λοιμώξεις όπως ερυθρά (Rubella), έρπης (Herpes), τοξοπλάσμωση (Toxoplasmosis) κλπ.
Τα νεογνά που γεννιούνται με βαρηκοΐα αν και μπορεί να πάσχουν ταυτόχρονα και από άλλα νοσήματα, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι κατά τα άλλα υγιή.
Μάλιστα, το πρόβλημα συνήθως διαφεύγει από μια τυπική παιδιατρική εξέταση, ενώ ακόμα και μια πιθανή αντίδραση σε θορύβους του περιβάλλοντος (που έτσι κι αλλιώς πιθανών να γίνει αντιληπτή αργά κατά τους πρώτους μήνες της ζωής) είναι θετικό αλλά δυστυχώς όχι επαρκές σημάδι ότι η ακοή είναι φυσιολογική.
Αυτός είναι ο λόγος που ο έγκαιρος Καθολικός Νεογνικός Έλεγχος Ακοής Καθολικός Νεογνικός Έλεγχος Ακοής (ΚΝΕΑ) (Otoacoustic Emissions Newborn Hearing Screening Program – OAE NHSP)
Η ανάγκη δε για πρώιμο εντοπισμό της νεογνικής βαρηκοΐας προκύπτει από τις επιπτώσεις που θα είχε μια καθυστέρηση της διάγνωσης της. Αν καθυστερήσει η διάγνωση το βαρήκοο παιδί δε θα μπορέσει να δέχεται τα ακουστικά ερεθίσματα που πρέπει ώστε να αναπτύξει λόγο, ομιλία, επικοινωνία με αποτέλεσμα και η μελλοντική πνευματική, ψυχική, αλλά και κοινωνική του θέση και εξέλιξη να εξαρτώνται άμεσα από την έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού.
Η μείωση του χρόνου της διάγνωσης οδηγεί και σε δυνατότητα έγκαιρης παρέμβασης, όπως η κοχλιακή εμφύτευση ή η ακουστική ενίσχυση. Χάρη σε αυτήν -αν γίνει νωρίς- το παιδί εκτίθεται σε ακουστικά ερεθίσματα κατά τη διάρκεια της φυσιολογικής περιόδου ανάπτυξης της ακοής του και άρα μεγαλώνει σαν ένα φυσιολογικό ακούων παιδί, χωρίς καμία διαφορά από τα υπόλοιπα. Καταλαβαίνουμε συνεπώς πόσο σημαντικό είναι η διάγνωση να μη καθυστερήσει.
Αυτός είναι και ο λόγος που σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης υπάρχουν εθνικά προγράμματα καθολικού νεογνικού ελέγχου της ακοής, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δε θα υπάρξει νεογέννητο στο οποίο δε θα διενεργηθεί ο αρχικός έλεγχος της ακοής.
Δυστυχώς, στην Ελλάδα το επίσημο κράτος δεν έχει νομοθετήσει τον υποχρεωτικό καθολικό νεογνικό έλεγχο της ακοής και παρά τη σημαντική προσπάθεια που γίνεται από το Παρατηρητήριο Νεογνικής Βαρηκοΐας επαφίεται στις περισσότερες περιπτώσεις στους γονείς να φροντίσουν για αυτόν, και στους κατά τόπους Ωτορινολαρυγγολόγους να τους καθοδηγήσουν και να τους βοηθήσουν.
Στο Ωτορινολαρυγγολογικό του ιατρείο ο Δρ Σαράντης Μπλιόσκας διαθέτει σύγχρονες συσκευές Παροδικά Προκλητών Ωτοακουστικών Εκπομπών (Transient Evoked Otoacoustic Emissions – TEOAE’s) που επιτρέπουν τη διενέργεια αξιόπιστου και γρήγορου Καθολικού Νεογνικού Έλεγχου Ακοής (ΚΝΕΑ).
Επιπλέον ο γιατρός είναι εξειδικευμένος στη χρήση και αξιολόγηση των Ωτοακουστικών Εκπομπών (Otoacoustic Emissions – OAE’s) ως διαγνωστικό εργαλείο, καθώς εξειδικεύθηκε σε αυτό κατά τη τετραετή Διδακτορική του Διατριβή στην Ιατρική σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εκτελεί δε ως εξειδικευμένος στο αντικείμενο συνεργάτης το Νεογνικό Έλεγχο Ακοής στα νεογέννητα σε δύο μεγάλες κλινικές της Θεσσαλονίκης (Euromedica / Γενική Κλινική – Βιοκλινική).
Από πρακτικής άποψης ο Καθολικός Νεογνικός Έλεγχος Ακοής (ΚΝΕΑ) χρησιμοποιεί μια ειδική συσκευή Ωτοακουστικών Εκπομπών (Otoacoustic Emissions – OAE’s) οι οποίες αποτελούν μια ασφαλή, ανώδυνη και ακίνδυνη εξέταση και ελεύθερη επιπλοκών διαδικασία που δεν εκπέμπει κανενός είδους βλαβερή ακτινοβολία προς το νεογνό.
Χρησιμοποιείται ειδικό βύσμα μίας χρήσης το οποίο τοποθετείται απλά στο αυτί του νεογνού όταν αυτό κοιμάται ή είναι απόλυτα ήρεμο και αφού ελεγχθούν και τα δύο αυτιά η εξέταση έχει ολοκληρωθεί.
Ως προς το χρόνο που πρέπει να πραγματοποιηθεί η εξέταση, η οδηγία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι ο έλεγχος ακοής να έχει ολοκληρωθεί σε όλα τα νεογνά μέχρι την ηλικία των τριών μηνών.
Ωστόσο είναι σημαντικό να επικοινωνηθεί στους γονείς, ότι η εξέταση πραγματοποιείται πολύ πιο εύκολα, γρήγορα και αξιόπιστα τις πρώτες ημέρες μετά τη γέννηση και ιδανικά πριν την έξοδο του νεογέννητου από το μαιευτήριο. Όσο το παιδί μεγαλώνει (πάντα μέσα στα όρια των τριών μηνών) τόσο πιο δύσκολο είναι να παραμείνει κοιμισμένο ή ήρεμο όσο διαρκεί η εξέταση και άρα να παραχθούν αξιόπιστα αποτελέσματα.