Η διαταραχή της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου, είτε σαν απλό ροχαλητό είτε σαν πιο σοβαρή άπνοια στον ύπνο, αποτελεί ένα πρόβλημα υγείας αρκετά συχνό και πολλές φορές εξαιρετικά σημαντικό. Ειδικά δε η άπνοια στον ύπνο, προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην καθημερινότητα, ενώ εγκυμονεί και εξαιρετικά σοβαρούς μακροπρόθεσμους κινδύνους για την υγεία.
Ανατομικά προβλήματα που μπορεί να σχετίζονται με τη διαταραχή του ύπνου, μπορεί να εντοπίζονται:
- στη μύτη (πχ εξαιτίας ρινίτιδας, η σκολίωσης του ρινικού διαφράγματος ή ρινικών πολυπόδων),
- την υπερώα (ουρανίσκος) και τη σταφυλή (π.χ. χαλαρή μαλθακή υπερώα ή/και μεγάλη σταφυλή),
- το φάρυγγα (π.χ. υπερτροφικές αμυγδαλές, αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια) συχνότερα στα παιδιά ή σπανιότερα όγκοι καλοήθεις ή και κακοήθεις στους ενήλικες)
- και τη γλώσσα (π.χ. η μεγάλη ή πολύ μακριά γλώσσα ή γλώσσα που «πέφτει» προς τα πίσω λόγω μειωμένου τόνου εξαιτίας λήψης αλκοόλ ή ηρεμιστικών, ηλικίας, στοματικής αναπνοής, μεγάλης ηλικίας κ.λπ.).
Ανάλογα λοιπόν με το είδος και την εντόπιση του ανατομικού προβλήματος, θα εξατομικευθούν και οι θεραπευτικές στρατηγικές που θα ακολουθηθούν, χειρουργικές ή μη.
Αν και συχνά στο απλό ροχαλητό αλλαγές στον τρόπο ζωής όπως η απώλεια βάρους, η διακοπή του καπνίσματος, η αποφυγή αλκοόλ ή μυοχαλαρωτικών και ηρεμιστικών σκευασμάτων κλπ μπορούν να μειώσουν σημαντικά ή και σπάνια να εξαφανίσουν το πρόβλημα, ωστόσο τις περισσότερες φορές η οριστική λύση δίνεται με τη βοήθεια απλών χειρουργικών παρεμβάσεων.
Τι επέμβαση βοηθάει στο ροχαλητό;
Ανάλογα με τη πάθηση του κάθε ασθενή, ειδικές ωτορινολαρυγγολογικές επεμβάσεις για κάθε άρρωστο μπορούν να δώσουν εξαιρετικά αποτελέσματα και να προσφέρουν έναν ξεκούραστο και αθόρυβο ύπνο και μια σωστή ποιότητα ζωής.
Έτσι ρινολογικές επεμβάσεις που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της ρινικής αποφράξης όπως η επέμβαση διόρθωσης σκολίωσης του ρινικού διαφράγματος (διαφραγματοπλαστική), η συρρίκνωση των ρινικών κογχών (κογχοπηξία με τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων), η αφαίρεση αδενοειδών εκβλαστήσεων με αδενοειδεκτομή (κρεατάκια) πιο συχνά στα παιδιά, αφαίρεση ρινικών πολυπόδων (ενδοσκοπική χειρουργική της μύτης και των παραρρινίων κόλπων), έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του ροχαλητού και τη βελτίωση του ύπνου, στους ασθενείς που το πρόβλημα τους έχει την αιτία του στη μύτη.
Τις περισσότερες φορές όμως το πρόβλημα που προκαλεί τη διαταραχή του ύπνου εντοπίζεται όχι μόνο στη μύτη, αλλά και στην περιοχή της υπερώας και του φάρυγγα.
Εκεί η επέμβαση της φαρυγγουπερώιας πλαστικής (Uvulopalatopharyngoplasty – UPPP) αποτελεί μια εντυπωσιακά αποτελεσματική λύση. Η επέμβαση αυτή συνίσταται στη διάνοιξη της περιοχής της υπερώας και του φάρυγγα με έναν συνδυασμό τεχνικών που περιλαμβάνει την αφαίρεση των παρίσθμιων αμυγδαλών (αμυγδαλεκτομή) σε συνδυασμό με εκτομή της σταφυλής, πλαστική σμίκρυνση της υπερώας και αν χρειάζεται μείωση και του όγκου της βάσης της γλώσσας συνήθως με τη χρήση LASER ή ραδιοσυχνοτήτων.
Η επέμβαση αυτή καθώς αντιμετωπίζει συνολικά όλα τα προβλήματα, επιτυγχάνει πολύ καλά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση τόσο του απλού ροχαλητού, όσο και των σοβαρότερων περιστατικών υπνικής άπνοιας.
Αυτό εξασφαλίζει όχι μόνο έναν σωστό ύπνο αλλά και μια μακροπρόθεσμη καλή υγεία.
Μάλιστα πλεονεκτεί σημαντικά σε σχέση με εναλλακτικές μη χειρουργικές μεθόδους όπως η χρήση συσκευών (μασκών) συνεχούς θετικής πίεσης αεραγωγού (Continuous positive airway pressure masks – CPAP), που τοποθετούνται στο πρόσωπο κατά τον ύπνο και προωθούν αέρα με πίεση με τη βοήθεια μιας αντλίας, και που η χρήση τους είναι δυστυχώς πολύ δύσκολη με αποτέλεσμα η συνέχιση της χρήση τους να είναι αδύνατη μακροπρόθεσμα σε περισσότερους από τους μισούς χρήστες που αρχικά την επιλέγουν.
Έτσι πολλοί από αυτούς παραπονούνται για αδυναμία να κοιμηθούν με τη μάσκα, αίσθημα παγίδευσης, δυσφορία στο στήθος και ερεθισμό του δέρματος ή της μύτης, αλλά και ξηροστομία, ξηρή μύτη, ρινορραγίες, πονόλαιμο κα.
Είναι φανερό ότι η αναγκαιότητα, αλλά κυρίως το είδος της χειρουργικής επέμβασης που είναι απαραίτητη σε έναν ασθενή που εμφανίζει πρόβλημα ροχαλητού ή υπνικής άπνοιας, καθορίζονται από τον ολοκληρωμένο διαγνωστικό ωτορινολαρυγγολογικό έλεγχο και την εμπειρία του Ωτορινολαρυγγολόγου. Κάθε ασθενής όμως με παρόμοια προβλήματα πρέπει να αναζητά βοήθεια καθώς η ποιότητα του ύπνου μας καθορίζει την ποιότητα συνολικά της ζωής μας, ενώ οι σύγχρονες δυνατότητες σε έμπειρα χέρια μπορούν σήμερα να δώσουν εξαιρετικά και μόνιμα αποτελέσματα, με ελάχιστη ταλαιπωρία για τον ασθενή.